O ceo de marzo de 2021

Olla aí, ao ceo. É o único xeito de gozares cun espectáculo de balde e para toda a familia. Sabes o que estás a ver? Botámosche unha man?

Tralo solpor, no que resta deste mes (e boa parte do vindeiro mes de abril) destaca Marte. O planeta loce coma unha estrella brillante de cor vermella pero, a diferenza do resto das estrelas, non escintila. E sempre anda pola zona sur do ceo galego. Máis cara o leste ou cara o oeste en función da hora do serán. Pero inconfundible. Hai uns días aterrou alí o todoterreo Perseverance, coa misión de buscar posibles restos de antiga vida microbiana. A bordo leva un pequeno helicóptero que axiña será probado. E unha estación meteorolóxica de factura española. Interesante, verdade?

Por baixo de Marte verás unha estrela moi brillante tamén. Chámase Aldebarán e vén a ser a máis importante da constelación do Touro. Pois esa é a constelación pola que anda a pasear o planeta nesta primavera. Fíxate como esta estrela (e o resto) escintila a diferenza do planeta. Por riba de Marte e algo cara atrás verás un borranchiño. En realidade é un grupo moi, moi apertado de 4, 5, 6 ou quen sabe se 7 estrelas. Todo dependerá dos teus ollos e da contaminación luminosa. Son as Pléiades, aí a simple vista. Se tes uns prismáticos a man pega deles, o espectáculo mellora.

Baixando cara o horizonte sur segue a dominar a gran figura de Orión, coas súas 3 estrelas do cinto en fileira. Por baixo, só en ceos moi escuros (con prismáticos mellor) adivíñase a nebulosa de Orión. Pero o que si é seguro é poder distinguir as estrelas máis brillantes: arriba na esquerda Betelgeuse, abaixo á dereita Rigel. Xusto nesta nace un carreiro de estrelas que corre facendo unha curva coma o meandro dun río cara o horizonte; por iso leva o nome de Erídano. Nalgunha mitoloxía identíficase co río italiano Po.

Á esquerda de Orión na parte baixa está a estrela máis brillante do ceo nocturno, Sirio. Ao redor desprégase a constelación do Can Maior. Proba a imaxinalo erguido sobre as patas traseiras sendo Sirio o lugar dos ollos. Máis arriba destaca outra estrela moi brillante: Proción, na constelación do Can Menor. Se seguimos cara o cénit do ceo albiscaremos a constelación dos Xemelgos, coas súas dúas estrelas parellas, xuntas e iguais Cástor e Póllux. Por algo se chaman os Xemelgos.

Á dereita e por riba do touro tamén é sinxelo albiscar unha figura de hexágono irregular que representa ao Auriga e unha estrela moi brillante denominada Capella.

E moito máis, claro: o León, as Osas Maior e Menor (xa ao norte), Cefeo, Casiopea, Perseo, Andrómeda e outras menos recoñecibles, pero que podemos ubicar polos ocos que van deixando as constelacións máis distinguibles: o Uniconio, o Cangrexo, o Lince, o León Menor, a Xirafa… Podes descargarte o planisferio en branco e negro e imprimilo para levalo estes días no peto e que che sirva de guía. Aínda que a posición de Marte variará un chisco día a día así como o ceo, en función da hora, será unha boa axuda.

Por certo, xa votaches polas mellores imaxes do ano 2020? Hai sorteos entre os votantes.